Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği (İGİAD) tarafından yapılan araştırma sonucunda İstanbul’da dört kişilik bir ailenin, insani şartlarda aylık geçimini sağlayabilmesi için bir iş görenin insani geçim ücreti (İGÜ), 2025 yılı için asgari 32.830 TL olarak belirlendi. İGİAD İnsani Geçim Ücreti (İGÜ) Tespit Komisyonu, her yıl Aralık ayında yaptığı…
İGİAD İnsani Geçim Ücreti (İGÜ) Tespit Komisyonu, her yıl Aralık ayında yaptığı bir araştırma ile Türkiye’de farklı bölgelerdeki ailelerin geçinebilmesi için gerekli olan insani geçim ücret seviyesini tespit ediyor. İGİAD’ın 2004 yılından beri Asgari Geçim Ücreti (AGÜ) ismiyle İstanbul için yaptığı çalışma, 2014 yılı itibariyle İnsani Geçim Ücreti (İGÜ) olarak revize edilmiş ve hesaplamada daha ileri yöntemlerin kullanılmasına geçilmiştir.
İki çocuklu dört kişilik bir ailenin onurlu bir yaşam sürebilmesi için aylık insani geçim maliyetinin hesaplanmasından hareketle yapılan bu araştırma, bir ailenin; gıda, giyim, konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar, mobilya, ev aletleri ve ev bakımı, sağlık, ulaştırma, haberleşme, eğlence ve kültür, eğitim hizmetleri ve sair harcamalarını içeriyor. Geçmiş yıllarda TÜİK tarafından üretilen açık kaynak veriler kullanılarak yapılan hesaplamalar, 2022 yılından itibaren Yönetim Kurulu ve İGÜ Tespit Komisyonu çalışmalarıyla belirlenmektedir. İGİAD işverenlerin İstanbul’daki bir iş görene ailesini geçindirebilmesi için aylık asgari 32.830 TL (prim, ikramiye, yardım vb. yan ödemeleri dâhil) ödemesi gerektiğini öngörmektedir. Tespit edilen İGÜ rakamı; SGK, vergi ve devlet tarafından karşılanan eğitim giderlerini içermemektedir.
İGİAD, bu rakamı, iş görene verilmesi gereken insani geçim ücreti tutarı olarak işverenlere tavsiye ediyor.
İGİAD İş görenlere ödenen insani geçim ücretini helal kazancın adil paylaşımı ilkesi çerçevesinde; toplumsal dayanışma ve refah seviyesi açısından önemli bir gösterge olarak kabul ediyor.
Kurucuları arasında işverenlerin yanı sıra, iş görenlerin de olduğu İGİAD, yürürlükte olan asgarî ücret seviyesinin İGÜ seviyesine yükseltilmesi gerektiğini düşünüyor. İGÜ uygulamasında işverenlerin daha duyarlı olmaları konusunda çağrıda bulunan İGİAD, İGÜ sayesinde çalışanların ücretlerinin sürekli iyileştirilmesini amaçlıyor.
İGİAD, iş dünyasına alternatif olarak sunduğu ve reel rakamlarla hesaplanan İGÜ’yü pratikte uygulanması ya da uygulama yönünde gayret gösterilmesi için tüm işverenlere tavsiye ediyor. Mevcut asgari ücret seviyesi üzerinden uygulanan gelir vergisi ve diğer muafiyetler, işveren açısından olumlu değerlendirilse de sabit ücretli çalışanlardan alınan gelir vergisi uygulamaları gözden geçirilmelidir. Enflasyonist ortamda bozulan gelir ve refah dağılımının bir miktar da olsa düzeltilebilmesi açısından ücretli çalışan kesimden alınan gelir vergisi oranları kademeli olarak düzeltilmelidir. Bu bağlamda, İGÜ’nün daha geniş şekilde uygulanabilmesi için hükümetimizin iş gören maliyetini işveren lehine çevirecek düzenlemelerde bulunması gerekmektedir.
İNSANİ GEÇİM ÜCRETİ (İGÜ) NEDİR?
“Helal kazancın adil paylaşımı” ilkesini benimseyen İGİAD, piyasa şartları uygulaması yerine alternatif İGÜ – İnsani Geçim Ücreti uygulamasını geliştirmiştir. İGÜ, farklı bölgelerde ortalama büyüklükteki ailelerin insanca geçimini sağlayacağı taban ücret seviyesidir. Bu uygulamanın temeli, alt gelir grubundaki işgörenlerin insanca yaşam standardına erişmesine yardımcı olmaktır. İGÜ, aynı zamanda, işverenin, yanında çalıştırdığı işgörenleri yoksulluğa mahkûm etmemesi, üretilen artı değerin adil bir şekilde paylaşılması ve bu sayede iş ortamındaki motivasyonun arttırılması gereğini ortaya koymayı amaçlayan bir uygulamadır.
İGİAD, işveren ve işgören gibi ana unsurlarının kazanca katkıları oranında ve oluşan kârı hakkaniyet çerçevesinde paylaşılmasını, adil ve hak merkezli bir iş hayatının gerçekleşmesi için asgarî şart olarak görmektedir. Bu prensip hem inanç hem sosyal dayanışma hem de işletme veriminin artırılması açısından önemlidir. Bu sayede hakkaniyete dayalı ve adil bir paylaşım gerçekleşmiş olacak, toplumsal barışın ve düzeyli bir kalkınmanın önü açılacaktır.
İGÜ uygulamasında piyasa şartları değil hakkaniyet, yardımlaşma ve ücretin yeterliliği esas alınmaktadır.
